Żółta plamka w oku – degeneracja
Zwyrodnienie plamki żółtej polega na stopniowej degeneracji siatkówki – cienkiej warstwy wyściełającej od wewnątrz gałkę oczną i odbierającej impulsy wzrokowe. Choroba dotyka centralną, najważniejszą część siatkówki, nazywaną plamką żółtą. Ten niewielki obszar, o powierzchni kilku milimetrów kwadratowych, odpowiada za wyraźne widzenie – zdolność czytania, rozróżniania szczegółów czy percepcję barw. Jego uszkodzenie powoduje znaczną i najczęściej nieodwracalną dysfunkcję wzroku.
Zwyrodnienie plamki żółtej (AMD: Age-related Macular Degeneration) to najczęstsza przyczyna nieodwracalnego pogorszenia wzroku u osób powyżej 65 roku życia, a w związku ze starzeniem się społeczeństwa, stała się także pierwszym powodem całkowitej ślepoty w krajach wysoko rozwiniętych.
Wstęp do AMD stanowi najczęściej pojawienie się druzów (złogów) pod siatkówką lub przegrupowań barwnika – widać je w badaniu dna oka. Następnie choroba może ujawnić się jako postać sucha lub wysiękowa.
Sucha postać zwyrodnienia plamki żółtej
Sucha postać zwyrodnienia plamki żółtej (zanik geograficzny) postępuje powoli, stopniowo, nieodwracalnie niestety pogarszając ostrość wzroku. Nie ma na nią skutecznego leczenia.
Wysiękowa postać zwyrodnienia plamki żółtej: mikro-zastrzyki
Wysiękowa postać zwyrodnienia plamki żółtej (neowaskularyzacja) polega na rozroście pod siatkówką nieprawidłowych naczyń krwionośnych, z których przesącza się płyn. Ta postać choroby przebiega szybciej, niż poprzednia i mocniej uszkadza wzrok. W leczeniu postaci wysiękowej zwyrodnienia plamki żółtej stosuje się głównie iniekcje (mikro-zastrzyki) do gałki ocznej z substancji hamującej rozrost nieprawidłowych naczyń (Lucentis, Avastin, Eylea). Czasem też wykorzystuje się laseroterapię siatkówki.
Plamka na oku: czynniki ryzyka zwyrodnienia
Czynniki ryzyka zwyrodnienia plamki żółtej to przede wszystkim występowanie tej choroby w najbliższej rodzinie, palenie papierosów, wysoki poziom cholesterolu we krwi, ekspozycja na światło UV czy niedobory luteiny i zeaksantyny (obecnych m.in. w szpinaku, kukurydzy i brokułach).
Badania w kierunku AMD
W wykrywaniu AMD największe znacznie ma badanie dna oka (ewentualnie z jego fotografią) po rozszerzeniu źrenic kroplami (stały element każdej konsultacji), test Amslera, optyczna koherentna tomografia siatkówki – badanie OCT i cyfrowa fotografia dna oka (fundusforografia) – wykonywane w Centrum Okulistycznym OPTIMUM na spektralnym tomografie optycznym najnowszej generacji. Badanie OCT pozwala na ogół w sposób rozstrzygający odróżnić przewlekłą postać choroby (suchą) od postaci szybko postępującej (wysiękowej), gdzie niezbędne jest pilne zastosowanie leczenia zastrzykami z substancją powstrzymującą rozwój nieprawidłowych naczyń krwionośnych w naczyniówce i siatkówce oka. Czasem niezbędne może być wykonanie badania siatkówki z podaniem kontrastu dożylnie – angiografia.
Wykonaj samodzielnie TEST AMSLERA ! (⇐ kliknij na ten link) – patrząc jednym okiem (drugie musi być zasłonięte) z odległości około 40 cm na centralny czarny punkt, wszystkie linie powinny tworzyć regularną, równą “kratkę”. Jeśli którekolwiek z linii się krzywią lub są zniekształcone, należy pilnie zgłosić się na badanie okulistyczne oraz wykonać odpowiednie testy diagnostyczne, obrazujące plamkę żółtą (przede wszystkim badanie OCT).